Blog #16 Samadhi समाधि – Yoga’s achtste stap richting verlichting
Yoga. Voor veel mensen hier in het Westen een verwarrend onderwerp. Is yoga een sport? Is yoga rekje-strekje? Waar is yoga écht voor bedoeld? Wat heeft yoga met spirituele groei te maken? Is yoga een religie? Of is yoga een lifestyle?
Dit is de achtste en tevens laatste blog alweer over de maar liefst acht ‘ledematen’ van yoga, volgens het boek: De Yoga Sutras van Patanjali. Ook wel gezien als de Thora, de Bijbel en de Koran onder de yogi’s!
We gaan eindigen met de yogische ledemaat genaamd Samadhi समाधि oftewel verlichting. Het woord verlichting wordt vaak gebruikt in de omgang onder elkaar, maar wat betekent verlicht zijn nu eigenlijk in het echt? Heb jij je wel eens verlicht gevoelt? En bestaan er wel verlichte mensen op onze planeet? Stay tuned…
Nu zal ik de eerste zijn om toe te geven dat ik het vrij lastig vind om te schrijven over een onderwerp, zoals verlichting, zonder het zelf echt te hebben ervaren in mijn leven. Althans, niet dat ik me bewust van ben dan, al zou ik een glimp van verlichting hebben meegemaakt! Maar ik schrijf dit sound healing/yoga artikel juist als een spirituele zoeker, dus vergeef me vooraf, mocht ik uitspraken doen die je tegen het harnas aanvliegen! Je bent in ieder geval goed beschermd dus… met je harnas.
Wat betekent Samadhi समाधि precies?
Samadhi, het achtste en laatste aspect van het achtvoudige yogapad volgens Patanjali, vertegenwoordigt de hoogste toestand van meditatieve absorptie en bewustzijn. Het wordt gezien als het doel van yoga, waarbij de beoefenaar zich volledig verbindt met het algemene bewustzijn.
Samadhi staat in het Sanskriet voor “samenkomst” of “absorptie”. Het betreft een toestand waarin de geest volledig in rust is en samensmelt met het object van meditatie. Het ego verdwijnt en er blijft enkel een puur bewustzijn over. Patanjali definieert samadhi in de Yoga Sutra’s als de hoogste staat waarin de beoefenaar dualiteit overwint en zich verbonden voelt met de essentie van het leven.
Patanjali stelt dat samadhi inhoudt dat je de gebruikelijke beperkingen van denken en handelen volledig overschrijdt. Het is de toestand waarin de geest vrij is van verlangen, afleiding en verstoringen. In samadhi wordt de ware waarheid ervaren zonder enige interpretatie of conditionering.
Samadhi wordt vaak gekarakteriseerd als een gevoel van rust, geluk en blijdschap, maar het is vooral een diepgaand spiritueel ontwaken.
Paramahansa Yogananda over het beleven van Samadhi समाधि
Paramahansa Yogananda, de bekende spirituele leraar en schrijver van het boek “Autobiography of a Yogi”, definieert samadhi als de hoogste toestand van bewustzijn waarin iemand een directe ervaring heeft van eenheid met het goddelijke of universele bewustzijn.
Yogananda legt de nadruk op het feit dat samadhi het hoogtepunt is van intense meditatie en spirituele discipline, en het uiteindelijke doel van yoga is.
Persoonlijk heb ik tot nu toe in mijn leven, alleen Paramahansa Yogananda openlijk zien praten over het beleven van samadhi. Ook kwam Paramahanse openlijk in de media naar voren toe om hierover te praten en het te demonstreren. Vandaar dat ik deze guru ji als voorbeeld neem, om samadhi wat beter te verwoorden, zodat je er een zo’n duidelijk en helder beeld over kunt krijgen als maar kan.
Yogananda stelt samadhi vast als:
- Een toestand van transcendentale bewustzijn: Dit is een situatie waarin de ego-identiteit volledig wordt overwonnen en de ziel zich realiseert dat ze samenhangt met het oneindige bewustzijn.
- Directe ervaring van God: In samadhi bestaat er geen dualiteit meer; zowel de meditatie als het object smelten samen tot een ware eenheid. Yogananda beschrijft dit als een blije, brede ervaring van goddelijke liefde, blijdschap en vrede.
Hiernaast onderscheidt Yogananda maar liefst twee hoofdfasen van samadhi:
Savikalpa Samadhi
Dit is de fase waarin de meditator zich nog bewust is van de wereld en van hun individuele identiteit, maar toch de goddelijke aanwezigheid overal ervaart. De ego-grenzen zijn vervaagd, maar niet volledig opgelost.Nirvikalpa Samadhi
Dit is de hoogste staat van bewustzijn waarin de meditator volledig oplost in het goddelijke. In deze fase is er geen onderscheid meer tussen het zelf en het universum. Alle dualiteit is verdwenen, en er is alleen pure, onbegrensde vreugde. Dit is de permanente staat van bevrijding (moksha).
Hoe kun je volgens Yogananda Samadhi समाधि bereiken?
Yogananda legt een gestructureerde spirituele praktijk uit die gericht is op het bereiken van samadhi, gebaseerd op de principes van Kriya Yoga, die hij naar het Westen heeft geïntroduceerd. De belangrijkste principes zijn:
- Meditatie: Het regelmatig uitvoeren van diepe meditatie draagt bij aan het verhogen van het bewustzijn en het verlichten van de geest.
- Kriya Yoga: deze yoga vorm is een geavanceerde vorm van meditatie die het zenuwstelsel reinigt, de geest verlicht en de prana (levensenergie) concentreert op hogere niveaus van bewustzijn.
- Zelfdiscipline: wat inhoudt in dat je verlangens beheerst, gehechtheid loslaat en morele waarden zoals onbaatzuchtigheid en waarheid nastreeft.
- Toewijding: Het toewijden aan het goddelijke en het ontwikkelen van een onvoorwaardelijke liefde voor het hogere zelf.
Yogananda legt de nadruk op het feit dat samadhi niet alleen een mythische ervaring is, maar ook de essentie voor maximale vrijheid en vervulling. Het betreft het doel van menselijke ontwikkeling en hoe een ziel haar eeuwige eenheid met God kan bereiken.
Samadhi levert uiteindelijk het volgende op:
- Innerlijke vrede en geluk dat niet afhankelijk is van externe factoren.
- Bevrijd van angst, verdriet en karma.
- Een directe indruk van de waarheid die schuilgaat achter alle religies en spirituele gebruiken.
Het gedicht van Paramahansa Yogananda over Samadhi समाधि
In zijn gedicht “Samadhi”, dat te vinden is in het wereldbekende boek: Autobiography of a Yogi, legt Yogananda de toestand van samadhi uit in poëtische en grondige termen. Hij legt uit hoe de ziel zich ontwikkelt tot oneindigheid, hoe het zelf in het universum van bewustzijn opgaat, en hoe tijd, ruimte en causaliteit verdwijnen. Hoe ziet het er precies metaforisch uit? Waar ga je ongeveer doorheen? En hoe voelt het precies?
Lees hieronder zijn gedicht in zowel de originele Engelse versie als de (zo natuurgetrouw mogelijk) vertaalde Nederlandse versie:
Vanished the veils of light and shade,
Lifted every vapor of sorrow,
Sailed away all dawns of fleeting joy,
Gone the dim sensory mirage.
Love, hate, health, disease, life, death,
Perished these false shadows on the screen of duality.
Waves of laughter, scyllas of sarcasm, melancholic whirlpools,
Melting in the vast sea of bliss.
The storm of maya stilled
By magic wand of intuition deep.
The universe, forgotten dream, subconsciously lurks,
Ready to invade my newly wakened memory divine.
I live without the cosmic shadow,
But it is not, bereft of me;
As the sea exists without the waves,
But they breathe not without the sea.
Dreams, wakings, states of deep turiya,sleep;
Present, past, future, no more for me,
But ever-present, all-flowing I, I, everywhere.
Planets, stars, stardust, earth,
Volcanic bursts of doomsday cataclysms,
Creation’s molding furnace,
Glaciers of silent x-rays, burning electron floods,
Thoughts of all men, past, present, to come,
Every blade of grass, myself, mankind,
Each particle of universal dust,
Anger, greed, good, bad, salvation, lust,
I swallowed, transmuted all
Into a vast ocean of blood of my own one Being!
Smoldering joy, oft-puffed by meditation,
Blinding my tearful eyes,
Burst into immortal flames of bliss,
Consumed my tears, my frame, my all.
Thou art I, I am Thou,
Knowing, Knower, Known, as One!
Tranquilled, unbroken thrill, eternally living, ever new peace!
Enjoyable beyond imagination of expectancy, samadhi bliss!
Not a mental chloroform
Or unconscious state without wilful return,
Samadhi but extends my conscious realm
Beyond the limits of the mortal frame
To farthest boundary of eternity
Where I, the Cosmic Sea,
Watch the little ego floating in me.
The sparrow, each grain of sand, fall not without my sight.
All space like an iceberg floats within my mental sea.
Colossal Container, I, of all things made.
By deeper, longer, thirsty, guru-given meditation
Comes this celestial samadhi.
Mobile murmurs of atoms are heard,
The dark earth, mountains, vales, lo! molten liquid!
Flowing seas change into vapors of nebulae!
Aum blows upon the vapors, opening wondrously their veils,
Oceans stand revealed, shining electrons,
Till, at last sound of the cosmic drum,
Vanish the grosser lights into eternal rays
Of all-pervading bliss.
From joy I came, for joy I live, in sacred joy I melt.
Ocean of mind, I drink all Creation’s waves.
Four veils of solid, liquid, vapor, light,
Lift aright.
Myself, in everything, enters the Great Myself.
Gone forever, fitful, flickering shadows of mortal memory.
Spotless is my mental sky, below, ahead, and high above.
Eternity and I, one united ray.
A tiny bubble of laughter, I
Am become the Sea of Mirth Itself.
Verdwenen zijn de sluiers van licht en schaduw,
Opgetrokken elke nevel van verdriet,
Weggevaren alle ochtenden van vluchtige vreugde,
Verdwenen de vage zintuiglijke illusies.
Liefde, haat, gezondheid, ziekte, leven, dood,
Vergleden, deze valse schaduwen op het scherm van dualiteit.
Golven van lachen, scylla’s van sarcasme, melancholische draaikolken,
Oplossend in de uitgestrekte zee van gelukzaligheid.
De storm van maya verstild
Door de magische toverstok van diepe intuïtie.
Het universum, een vergeten droom, sluimert onderbewust,
Klaar om mijn pas ontwaakte goddelijke herinnering binnen te dringen.
Ik leef zonder de kosmische schaduw,
Maar het is niet zonder mij;
Zoals de zee bestaat zonder de golven,
Maar zij ademen niet zonder de zee.
Dromen, waken, staten van diepe turiya-slaap;
Heden, verleden, toekomst bestaan niet meer voor mij,
Maar altijd aanwezig, alomvloeiend: Ik, Ik, overal.
Planeten, sterren, sterrenstof, aarde,
Vulkanische uitbarstingen van ondergangs-cataclysmen,
De vormgevende oven van de schepping,
Gletsjers van stille röntgenstralen, brandende elektronenstromen,
Gedachten van alle mensen, verleden, heden, toekomst,
Elk grassprietje, mezelf, de mensheid,
Elke deeltje van universeel stof,
Woede, hebzucht, goed, slecht, verlossing, lust,
Ik slikte alles in, transmuteerde het
Tot een immense oceaan van het bloed van mijn eigen Ene Zijn!
Smeulende vreugde, vaak aangewakkerd door meditatie,
Verblindde mijn betraande ogen,
Barstte in onsterfelijke vlammen van gelukzaligheid,
Verteerde mijn tranen, mijn lichaam, mijn alles.
Gij zijt Ik, Ik ben Gij,
Kennend, de Kenner, het Bekende, als Eén!
Rustig, ongebroken opwinding, eeuwig levend, altijd nieuwe vrede!
Genot voorbij elke voorstelling van verwachting, gelukzaligheid van samadhi!
Geen mentale narcose
Of onbewuste toestand zonder vrijwillige terugkeer,
Samadhi breidt slechts mijn bewuste rijk uit
Voorbij de grenzen van het sterfelijke lichaam
Tot aan de verste grenzen van de eeuwigheid
Waar Ik, de Kosmische Zee,
Het kleine ego zie drijven in mij.
De mus, elk zandkorreltje, valt niet buiten mijn zicht.
De hele ruimte, als een ijsberg, drijft in mijn mentale zee.
Kolosse Containervan alle dingen gemaakt, Ik.
Door diepere, langere, dorstige, door de goeroe gegeven meditatie
Komt deze hemelse samadhi.
Mobiele murmels van atomen worden gehoord,
De donkere aarde, bergen, valleien, zie! vloeibaar gesmolten!
Stromende zeeën veranderen in dampen van nevelen!
Aum blaast op de dampen, wonderbaarlijk openend hun sluiers,
Oceaan wordt onthuld, stralende elektronen,
Tot uiteindelijk het geluid van de kosmische drum,
De grovere lichten verdwijnen in eeuwige stralen
Van alomtegenwoordige gelukzaligheid.
Uit vreugde kwam ik, voor vreugde leef ik, in heilige vreugde smelt ik.
Oceaan van de geest, ik drink alle golven van de schepping.
Vier sluiers van vast, vloeibaar, damp, licht,
Heffen zich op de juiste wijze.
Mijn Zelf, in alles, treedt binnen in het Grote Zelf.
Voor altijd verdwenen, wispelturige, flikkerende schaduwen van sterfelijk geheugen.
Vlekkeloos is mijn mentale hemel, beneden, vooruit, en hoog boven.
Eeuwigheid en ik, één verenigde straal.
Een kleine luchtbel van lachen, Ik
Ben de Zee van Vreugde Zelf geworden.
Overeenkomsten tussen meditatie volgens Patanjali en de overige geloofsovertuigingen:
- Concentratie: Bijna alle vormen van meditatie hebben een element van focus of concentratie.
- Rust: Het kalmeren van de geest is een universeel aspect.
- Transformatie: Zowel dhyana als andere vormen van meditatie streven naar een zekere mate van persoonlijke of spirituele groei.
Dhyana, zoals uiteengezet door Patanjali, valt op door zijn unieke streven naar zelfrealisatie en spirituele verlichting binnen het hindoeïstische yoga-kader. In andere religies en tradities is meditatie vaak gerelateerd, praktisch of gericht op bepaalde spirituele of mentale doelen die overeenkomen met hun geloofssystemen. Ze zijn echter het eens over de algemene waarde van het bevorderen van innerlijke rust en bewustzijn. Deze innerlijke rust wordt ook wel vaak beschouwd als de ware natuur van de mens. Wanneer men deze natuurlijke vorm weer omarmt, omdat iedereen het vrijwel afgeleerd is door de lagen van conditioneringen vanwege de maatschappij en het systeem en milieu waarin we opgroeien, communiceren we weer met ‘de Bron’ of het Goddelijke. Dit is in feite ons geboorterecht wat we onszelf ‘ontleerd’ hebben en momenteel zien als ‘los’ van onszelf…
Het enige boek op de iPad van Steve Jobs
Steve Jobs, een van de oprichters van Apple en een visionair innovatieve persoon, had een sterke belangstelling voor spiritualiteit en zelfontwikkeling. Hij raakte bijzonder gefascineerd door het boek “Autobiography of a Yogi” van Paramahansa Yogananda, een spirituele klassieker die de filosofieën van yoga, meditatie en de zoektocht naar innerlijke vrede en zelfrealisatie uiteenzet.
De autobiografie van een yogi was het enige boek dat Steve Jobs op zijn iPad had geïnstalleerd. Als tiener las hij het voor het eerst, en het had een blijvende impact op hem. Jobs herlas het vaak, vooral tijdens momenten van reflectie.
In 2011 werd het boek zelfs aan iedereen die aanwezig was tijdens zijn herdenkingsdienst gegeven, als een bewijs van de grote invloed die het op zijn leven had uitgeoefend.
Steve Jobs was al op jonge leeftijd op zoek naar meer dan enkel materieel succes. Hij had de behoefte aan een grondiger inzicht in het leven en ontdekte in Autobiography of a Yogi een inspiratiebron die hem inzicht verleende in de waarde van innerlijke vrede en het streven naar een hoger doel. De lessen van Yogananda over meditatie en concentratie ondersteunden Jobs bovendien bij het verbeteren van zijn intuïtie, een vaardigheden die hij zag als cruciaal voor zijn innovatieve en creatieve prestaties. Daarnaast hadden de ideeën van Yogananda over het overwinnen van aardse verlangens en het ontdekken van geluk in eenvoud een sterke verbinding met de filosofie van Jobs over minimalistisch ontwerp en een scherp gefocuste benadering. Het boek werd een gids die zowel in zijn persoonlijke als professionele leven een blijvende rol speelde.
Steve Jobs ontdekte in het boek een sterke connectie met zijn eigen levenservaring. Het gaf hem de indruk dat technologie en spiritualiteit samen kunnen werken aan een verbetering van de mensheid. Het legde de nadruk op het idee van karma en de verantwoordelijkheid die we dragen voor onze beslissingen, en ook op het belang van innerlijke rust in een wereld vol onrust. De woorden van Yogananda fungeerden voor Jobs als een kompas, waardoor hij niet alleen de uitdagingen van het leven kon doorstaan, maar ook een erfenis kon opbouwen die verder gaat dan enkel technische vooruitgang.
Samadhi समाधि = Verlichting. Of... toch nét niet?
Is het bereiken van de staat van samadhi, wat Patanjali beschrijft, nu gelijk aan het bereiken van verlichting, iets waar De Buddha het meest bekend om staat? Het antwoord is nee, maar toch bijna ja. Er is een klein, maar cruciaal onderscheid tussen samadhi en verlichting, hoewel beide begrippen vaak in spirituele en filosofische tradities met elkaar worden verbonden. Het onderscheid is afhankelijk van de context en het spirituele pad dat wordt gevolgd.
Samadhi in het kort:
Samadhi is de achtste en laatste fase van het achtvoudige yogapad dat Patanjali in de Yoga Sutra’s heeft uiteengezet. Het betreft een intense meditatieve toestand waarin de geest volledig tot rust komt en samensmelt met het meditatieve object. Het bewustzijn van het “ik” verdwijnt, waardoor er een gevoel van samenhang en evenwicht ontstaat. Samadhi kan van korte duur zijn. Als de beoefenaar deze staat verlaat, komt het normale ego-bewustzijn terug. Het wordt beschouwd als een cruciale stap op het spirituele pad, maar niet als het uiteindelijke doel.
Verlichting in het kort:
Verlichting, ook wel Moksha genoemd in het hindoeïsme en Nirvana in het boeddhisme, verwijst naar de ultieme bevrijding van het ego, karma en de cyclus van geboorte en dood, ook wel samsara genoemd. Het is een voortdurende toestand van saamhorigheid met het ultieme bewustzijn, waarin alle illusies en beperkingen van het aardse leven zijn overwonnen.
Verlichting verwijst niet alleen naar een meditatieve toestand; het betreft een volledige transformatie van het bewustzijn. Een verlicht individu blijft in deze spirituele staat, zelfs in het dagelijkse leven. Het ego en de verlangens zijn niet langer relevant, en er heerst voortdurende innerlijke rust en vrijheid.
De kernverschillen tussen samadhi en verlichting:
- Tijdelijkheid tegenover Permanentie: Samadhi is een tijdelijke toestand van intense meditatie, terwijl verlichting een duurzame verandering van bewustzijn betreft.
- Samadhi wordt vaak beschouwd als een middel of een stap richting verlichting. Verlichting is echter het uiteindelijke doel van de spirituele reis.
- Toepassing in het Leven: Tijdens meditatie ervaart de beoefenaar in samadhi transcendentie, maar het ego kan na de meditatie weer terugkeren. Bij verlichting blijft men in een harmonie, zelfs zonder meditatie.
- Perspectief op het Zelf: In samadhi komt het “ik” tijdelijk samen met het meditatieve object. Bij verlichting wordt het ego volledig overwonnen en ervaart men zichzelf als het ultieme bewustzijn.
Samadhi
- Duur: Tijdelijk; kan verdwijnen na meditatie.
- Toestand: Een diepe meditatieve staat.
- Bereik: Een stap op het spirituele pad.
- Ego: Verdwijnen van het ego tijdens de ervaring.
- Context: Specifiek in yoga en meditatiepraktijken.
Verlichting
- Duur: Permanent en onomkeerbaar.
- Toestand: Een staat van totale bevrijding.
- Bereik: Het uiteindelijke doel.
- Ego: Volledige ontworteling van het ego.
- Context: Universeel in spirituele tradities.
Samengevat is samadhi een essentiële stap in de richting van verlichting. Het geeft een blik op de ultieme werkelijkheid, maar verlichting staat voor de volledige en duurzame verwezenlijking daarvan. Kortom: zonder het bereiken van samadhi is het pad naar het vinden van verlichting, wat een permanente verandering en metamorphose is van iemands leven, zeer moeilijk te bereiken. Het is alsof je een trap van dertien treden voor je ziet en in één of twee stappen de dertiende, helemaal bovenaan, wilt bereiken. Maar helaas werkt dit niet. Je zult iedere trede moeten betreden, om bovenaan de trap te geraken. Ok, toegegeven kun je uiteraard ook per twee treden sneller bovenaan bereiken, maar hiervoor zul je meer energie en ritmeveranderingen van je lichaam vragen. Met het risico dat je eerder een misstap maakt en naar beneden kukelt. Wil je stabiel en consistent bovenaan de trap komen, dan vereist dit stap voor stap ritme en coördinatie. Met het bereiken van verlichting werkt dit net zo: je kunt geen stappen overslaan en je zult de mouwen moeten opstroken en meters moeten maken.
Als Siddhartha Gautama, de Indiase Hindoeprins, onafgebroken voor maar liefst zeven lange jaren dit moest doen om tot verlichting te kunnen komen en vervolgens bekend stond als De Boeddha… waarom zouden wij dan verwachten dit met een short-cut te kunnen doen?
Een juweel voor in je boekenkast.
Het boek ‘De Yoga Sutras van Patanjali’, zijn volop verkrijgbaar in standaard paperback of iets luxere hardcover versies verkrijgbaar. Maar wist je ook dat er exemplaren zijn die voelen, ruiken en eruit zien als juweeltjes voor in je boekenkast? En daarbij ook nog 100% ecologisch vervaardigd zijn?
Stap in de wereld van Vedic Cosmos! Dit familiebedrijf zit gevestigd in Zuid-India; Tamil Nadu om precies te zijn. Zij produceren diverse boeken over de Vedische wijsheid, zoals: De Bhagavad Gita, De Ramayana, De Guru Gita en De Yoga Sutras van Patanjali!
Alle boeken komen met een speciaal ontworpen boek-vormgegeven houten box, waarbij er gebruik is gemaakt van maar liefst drie verschillende houtsoorten:
- Esdoornhout
- Walnotenhout
- Eikenhout
Ook is de houten box aan de buitenzijde vormgegeven met kleurrijke illustraties, zodat je altijd getriggerd wordt om de inhoud van het boek te lezen, wat overigens veel meer tot leven komt dan bij een normaal boek het geval is!
In dit boek kun je de originele Sanskrit verzen terugvinden, hun vertaling in het fonetisch en hiervan ook de vertaling in het Hindi (Devanagri) en Engels, zodat het begrijpbaar is voor iedereen.
Om dit artistieke boek een langere houdbaarheid te geven, werd er gebruik gemaakt van speciaal zuur-vrij papier, afkomstig van duurzame Europese bossen. De gehele editie is als laatste ook nog eens geprint met milieuvriendelijke vegetarische inkt, gemaakt vanuit natuurlijke Japanse ingrediënten!
Wat het geheel helemaal afmaakt zijn de Swarovski diamantjes die de cover van de boeken versieren, de goudkleurige folieranden om de wervelkolommen, de gouden vergulde hoek-clips en de unieke laser-vervaardigde goudkleurige boekenleggers!
Waarom zou je De Yoga Sutras van Patanjali willen kopen?
✅ Een juweel voor in de boekenkast,
✅ Geschikt als cadeaugeschenk op verjaardagen, bruiloften en (Hindoeïstische)feestdagen,
✅ Vervaardigd met duurzame Europese bossen,
✅ Voor ALLE teksten en illustraties is vegetarische Japanse inkt gebruikt,
✅ Compleet met zeer unieke en fraaie goudkleurige metalen boekenlegger,
✅ 100% geproduceerd in India, waarbij het voldoet aan de meest strenge keuringseisen, zoals: Tüv Rheinland certificaat (ISO 9001:2015) en FSC C125048,
✅ De spirituele content van dit boek komt veel meer tot leven en belevenis, dankzij unieke vervaardiging van het boek.
Verschillende edities: Luxe. Luxer. Insanely Luxe!
